گرده گل چیست؟
گرده گل دانه های خیلی کوچکی هستند که در انتهای پرچم گلها قرار می گیرند و از عوامل بارور شدن گیاهان به شمار می روند. این ماده توسط زنبور عسل جمع آوری می شود و غذای زنبورهای جوان است و یکی از کامل ترین خوراکی های طبیعت محسوب می شود؛ زیرا تقریبا تمام مواد مغذی مورد نیاز انسان را شامل می شود. درباره خواص گرده گل همین بس که این محصول زنبور عسل سرشار از پروتئین ها (حدود 40 درصد پروتئین)، اسید آمینه های آزاد و ویتامین ها از جمله B-complex و اسید فولیک است.
جمع آوری گرده گل
زنبورعسل، گرده گل و ماده چسبناک اگلوتینات را برای پر کردن سبد گرده با استفاده از پاهای عقب خود جمعآوری میکند. این فرآیند شامل مرطوبسازی گلها بوسیله ترشحات دهانی است و شکلگیری حبه گرده گل و چسبیدن آن به سبدهای ویژه را میسر میسازد.
ترکیبات گرده گل
ترکیب شیمیایی گرده گل با توجه به عاملهای مختلفی از جمله منشأ گیاهی، گونه زنبور جمعآوری کننده و منشأ جغرافیایی آن، با یکدیگر تفاوت دارد.
دامنه تغییرات شیمیایی موجود در دانه های گرده عبارتند از: پروتئین ۹ تا ۳۷ درصد – مواد معدنی (براساس وزن خشک) ۳ تا ۷ درصد- رطوبت (دانه گرده تازه) ۹ تا ۳۶ درصد که این عدد براساس رطوبت روزانه محیط متغییر است و میانگین آن كل مواد شیمیایی در ۹٪ است.
مواد مغذی گرده گل
کربوهیدراتها
کربوهیدراتها گروه اصلی مواد تشکیل دهنده گرده گل هستند و حدود ۴۰ تا ۸۵ درصد گرده گل خشک را تشکیل میدهند. فراوانترین کربوهیدرات نسبت به سایر کربوهیدراتهای گرده گل، فروکتوز، و سپس گلوکز و ساکارز هستند. اولیگوساکاریدها و پلیساکاریدها نیز اجزای تشکیل دهنده بسیار مهمی درون گرده گل هستند که به تنظیم عملکردهای بیولوژیک مختلف کمک میکنند.
پروتئین و آمینواسیدها
دومین ماده فراوان تشکیل دهنده گرده گل، پروتئینها هستند که به همراه ۲۰ آمینو اسید اساسی، حدود ۱۴ تا ۳۰ درصد ماده خشک را تشکیل میدهند. آمینواسیدهایی مانند پرولین، اسید گلوتامیک و اسید آسپارتیک، آمینو اسیدهای اصلی هستند، هرچند، ترکیبات و مقادیر آمینو اسیدها در میان نمونههای مختلف گرده گل بدست آمده از منشأهای گیاهی و جغرافیایی مختلف، با یکدیگر متفاوت هستند.
چربیها
طبق بررسی ها مقدار کل چربیهای گرده گل جمعآوری شده بوسیله زنبور عسل، مقدار ۱ تا ۱۰ درصد در گرده گل خشک می باشد. تعداد کل ۲۰ اسید چرب در گرده گل یافت شد.
ویتامینها
گرده گل سرشار از ویتامین، بخصوص ویتامینهای گروه B است. ویتامین B3 با نیکوتینامید و نیاسین، جزء تشکیل دهنده اصلی در میان ویتامینهای گروه B است. بعلاوه، ویتامین A، به عنوان یک آنتیاکسیدان عالی، تقریباً به مقدار 1/5 میلیگرم در هر ۱۰۰ گرم گرده گل خشک وجود دارد. گرده گل همچنین حاوی ویتامین E و مقادیر جزئی ویتامین C است. اختلاف مقدار ویتامینها بین گونههای مختلف گرده گل، بدلیل تفاوت منشأهای گیاهی این گردههای گل می باشد.
مواد معدنی
گرده گل حاوی ریزمغذیهای غنی مانند پتاسیم (K)، سدیم (Na)، کلسیم (Ca)، منیزیم (Mg)، فسفر (P)، روی (Zn)، آهن (Fe)، مس (Cu)، و منگنز (Mn) است و مکمل مناسبی برای کمبودهای تغذیهای انسان میباشد.
کاروتنوئیدها
از جمله کاروتنوئیدها می توان به بتاکاروتن اشاره کرد که به ویتامین A تبدیل میشود، که ریسک ابتلا به سرطان و بیماریهای قلبی-عروقی را کاهش میدهد.
پلیفنولها
پلیفنولها متابولیتهای ثانویه هستند و معمولاً در حفاظت در برابر تابش فرابنفش (UV) یا حمله عوامل بیماریزا دخالت دارند. آنزیمهای گیاهی ویژهای وجود دارند که به مسیرهای سنتز زیستی پلیفنولی کمک میکنند.
پلیفنولها، با توجه به ساختارهای شیمیاییشان، به دو گروه فلاوونوئیدها (فلاوونوئیدهای گلیکوزیلاته شده و گلیکوزیلاته نشده) و اسیدهای فنولی تقسیم میشوند. ۱۴ اسید فنولی مختلف شامل اسید گالیک، اسید فرولیک، اسید کافئیک، اسید وانیلیک، اسید سیرینژیک، اسید بنزوئیک، اسید کلروژنیک، اسید پروتوکاتئویک، اسید ترتسینامیک و اسید کوماریک وجود دارند. ۲۰ فلاوونوئید شامل فلاوونوئید گلیکوزیلاته نشده مانند کوئرستین، ایزورامنتین، نارینژنین، هسپرتین، کامفرول، کاتچین، اپیکاتچین، لوتئولین و اپیژنین، و ۷ فلاوونوئید گلیکوزیلاته، شناسایی شده و بصورت نمونههای متنوع گرده گل تعیین مقدار شدهاند که از لحاظ منشأهای گیاهی و جغرافیایی با یکدیگر متفاوت هستند.
از جمله خواص گرده گل
۱. افزایش انرژی
۲. نرم کننده پوست
۳. تقویت سیستم تنفسی
۴. درمان حساسیت (کاهش میزان هیستامین)
۵. سیستم گوارشی
۶. تقویت سیستم ایمنی
۷. پشتیبانی از سیستم قلبی عروقی
۸. قدرت بالای ضد انعقادی آن می تواند به جلوگیری از حمله قلبی و سکته مغزی کمک کند
۹. کمک به غده پروستات و کاهش التهابات
۱۰. مشکلات نازایی (تحریک و بازگرداندن عملکرد تخمدان، تقویت کننده هورمونی و تقویت قوای جنسی )
۱۱. درمان علائم دیابت
اثرات بیولوژیک گرده گل بر سلامت انسان
گرده گل حاوی انواع متابولیتهای اصلی و ثانویه است که دارای خواص درمانی مانند خواص آنتیاکسیدانی، ضدباکتریایی، ضدالتهابی، ضدسرطانی و ضدحساسیت است و میتوان عملکرد بدن را تنظیم نماید.
طریقه مصرف گرده گل
یک قاشق مرباخوری هنگام صبحانه، ترجیحا با یک تکه میوه مصرف شود. الیاف میوه فعالیت گرده تازه را تقویت می کنند. همچنین یکی از بهترین روش های مصرف گرده گل همراه با عسل خام و طبیعی می باشد.
یک قاشق مرباخوری در یک استکان شیر گرم مخلوط کرده و یک قاشق مرباخوری عسل طبیعی به آن افزوده و به تدریج میل شود.
موارد احتیاط و مضرات مصرف گرده گل
گرده گل با توجه به خواص زیادی که دارد تقریبا عاری از هر گونه ضرر برای بدن است اما در مصرف آن موارد زیر باید رعایت شود:
۱- افراد مبتلا به آسم و تنگی نفس این ماده را باید تحت نظر پزشک مصرف کنند و از مصرف خودسرانه پرهیز کنند.
۲- در مواردی که افراد به این ماده حساسیت دارند باید از مصرف آن صرف نظر کنند.
۳- جهت تقویت بیشتر پایگاه داده گونههای مختلف گرده گل و همچنین کنترل بهتر کیفیت و ایمنی آن، شناسایی گونهها، از جمله منشأهای گیاهی و جغرافیایی آنها الزامی است. که سلطان عسل تمامی موارد را لحاظ کرده است.
۴- افراد گرم مزاج و صفراوی در مصرف این ماده زیاده روی نکنند.
نحوه نگهداری گرده گل:
بهتر است در یخچال و جای خنک نگهداری شود.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.